Budućnost romana

Tekstovi o romanu i niz predgovora koje je Henri DŽejms napisao za NJujorško izdanje svojih dela predstavljaju neobično proročanstvo o tvorevini u kojoj je sadržana ukupna ljudska svest. Proročanstvo koje otkriva zbog čega je roman najobuhvatnija i najelastičnija od svih slika, zbog čega je njegov prvi zadatak da predstavi ličan neposredan utisak o životu, i zbog čega mu živost daje neumorna snaga pokušaja da uhvati svaki ton i osobenost čudnog nepravilnog ritma života. Kao svojevrsni rodonačelnik američke teorije proze Henri DŽejms se u Budućnosti romana prikazuje i kao znalačka figura koja ispituje od čega je sazdano zdanje prozne umetnosti, i kao vrsni pisac kome je pružena još jedna prilika da u ponovnom susretu sa svojim delima odgonetne sopstvene stvaralačke postupke. DŽejmsovi poetički tekstovi ujedno predstavljaju i osobene književne tekstove, svojevrsni metaroman o opusu koji je utemeljio književnost XX veka.