Istorija Jugoslavije u XX veku

Sledeći svoj profil stručnjaka za društvenu istoriju (srpskim čitaocima poznat po brižljivo urađenoj Socijalnoj istoriji Srbije 1815-1941, Clio, 2004), kao i poznate tradicije nemačke istoriografije u ovom domenu, Mari-Žanin Čalić istoriju Jugoslavije prvenstveno posmatra u širokom luku društvenih promena 19. i 20. stoleća. Svoju analizu zasniva na ispitivanju četiri strukturalne pojave dugog trajanja: nacionalnog pitanja, socio-ekonomske nerazvijenosti, regionalnih razlika i položaja Jugoslavije naspram velikih sila. Pisana odmereno i skrojena s podjednakom pažnjom za krupne društvene tokove i posebnosti koje ova tema nalaže, Istorija Jugoslavije u 20. veku izbegava i kritikuje zamke orijentalističkih čitanja istorije Balkana, polemišući sa stavovima o navodnoj antimodernosti balkanskih naroda. Ona takođe čini mudar otklon od determinističkih objašnjenja i povlačenja dalekosežnih vertikala, neretko prisutnih u istoriografiji o modernoj Srbiji i Jugoslaviji. Ništa nije bilo nepovratno, ništa neizbežno, zaključuje autorka. To je ujedno i otvoren poziv za nova čitanja i dijalog srpske sa drugim evropskim istoriografijama.